Ai có quyền trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn?

Sau khi ly hôn, quyền nuôi con luôn là vấn đề quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và hạnh phúc của trẻ em. Tại Việt Nam, luật pháp quy định rõ ràng về việc phân chia quyền nuôi con sau ly hôn nhằm đảm bảo lợi ích tốt nhất cho trẻ. Vậy ai có quyền trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn? Bài viết đưới dây Luật Trí Minh sẽ giúp mọi người giải đáp thắc mắc trên.

Ai có quyền trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn?

Theo Điều 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc xác định quyền nuôi con sau khi ly hôn dựa trên nguyên tắc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em. Tòa án sẽ xem xét các yếu tố về độ tuổi, nhu cầu phát triển, và mối quan hệ của con với cha mẹ để đưa ra quyết định phù hợp.

• Con từ 36 tháng đến 7 tuổi: giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
• Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
• Con từ 7 tuổi trở lên: Ý kiến của con sẽ được tòa án tham khảo trước khi đưa ra quyết định cuối cùng về quyền nuôi dưỡng.

Thế nào là quyền lợi về mọi mặt của con?

Căn cứ Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP hướng dẫn quy định trong giải quyết vụ việc về hôn nhân gia đình, khi xem xét “quyền lợi về mọi mặt của con” phải đánh giá khách quan, toàn diện các tiêu chí sau đây:

• Điều kiện, khả năng của cha, mẹ trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, bao gồm cả khả năng bảo vệ con khỏi bị xâm hại, bóc lột;
• Quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi, được duy trì mối quan hệ với người cha, mẹ không trực tiếp nuôi;
• Sự gắn bó, thân thiết của con với cha, mẹ;
• Sự quan tâm của cha, mẹ đối với con;
• Bảo đảm sự ổn định, hạn chế sự xáo trộn môi trường sống, giáo dục của con;
• Nguyện vọng của con được ở cùng với anh, chị, em (nếu có) để bảo đảm ổn định tâm lý và tình cảm của con;
• Nguyện vọng của con được sống chung với cha hoặc mẹ.

Ngoài ra, đối với con chưa thành niên từ đủ 07 tuổi trở lên, việc lấy ý kiến của con phải bảo đảm các yêu cầu sau đây: 

• Bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, độ tuổi, mức độ trưởng thành để con có thể bày tỏ đúng và đầy đủ ý kiến của mình;
• Không lấy ý kiến trước mặt cha, mẹ để tránh gây áp lực tâm lý cho con;
• Không ép buộc, không gây áp lực, căng thẳng cho con.

Các yếu tố quyết định quyền nuôi con

Để đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho trẻ, tòa án sẽ đánh giá tổng thể các yếu tố sau đây:

• Điều kiện kinh tế: Bên có thu nhập ổn định, khả năng tài chính đảm bảo việc chăm sóc và nuôi dưỡng con sẽ được ưu tiên.
• Tình cảm và quan hệ với con: Người có mối quan hệ gần gũi, gắn bó với con thường sẽ có lợi thế trong việc giành quyền nuôi.
• Môi trường sống: Tòa án sẽ xem xét khả năng cung cấp môi trường sống ổn định, an toàn và phù hợp với sự phát triển của trẻ.
• Ý kiến của con: Đối với trẻ từ 7 tuổi trở lên, ý kiến của con sẽ được xem xét nhằm đảm bảo mong muốn và nguyện vọng của trẻ.

Trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con

Căn cứ nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP, quy định những người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, bao gồm:

• Mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bị bệnh nặng khác mà không thể tự chăm sóc bản thân hoặc không thể trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;
• Ví dụ: Trường hợp người mẹ bị đột quỵ và liệt nửa người, không còn khả năng đi lại thì Tòa án không giao con dưới 36 tháng tuổi cho người mẹ trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
• Có thu nhập mỗi tháng thấp hơn một nửa tháng lương tối thiểu vùng tại nơi người mẹ đang cư trú và không có tài sản nào khác để trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;
• Người mẹ không có điều kiện về thời gian tối thiểu để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.
• Tuy nhiên, trường hợp điều kiện trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con của người cha không tốt hơn điều kiện của người mẹ như trên thì Tòa án quyết định giao con cho mẹ trực tiếp nuôi.

Trên đây là những chia sẻ của Luật Trí Minh về thắc mắc “ai có quyền trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn“. Việc hiểu rõ quy định pháp luật về quyền nuôi con không chỉ giúp các bậc cha mẹ có sự chuẩn bị tốt mà còn giúp đảm bảo sự phát triển hài hòa và hạnh phúc của con cái. Trong trường hợp cần trao đổi chi tiết hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ tại Luật Trí Minh, vui lòng liên hệ qua Email: contact@luattriminh.vn hoặc số Hotline: 024 3766 9599 (Hà Nội) và 028 3933 3323 (TP.HCM) để được hỗ trợ kịp thời.