Xử lý việc sử dụng hình ảnh cá nhân và đưa thông tin sai sự thật

Trong kỷ nguyên số, việc bảo vệ hình ảnh cá nhân và danh dự trên không gian mạng trở thành mối quan tâm hàng đầu. Không ít trường hợp hình ảnh của một cá nhân bị sử dụng trái phép hoặc những thông tin sai sự thật được lan truyền với tốc độ chóng mặt, gây tổn hại nghiêm trọng đến danh dự, uy tín và cuộc sống. Vậy làm thế nào để xử lý việc sử dụng hình ảnh cá nhân và đưa thông tin sai sự thật? Bài viết dưới đây Luật Trí MInh sẽ giúp bạn hiểu rõ vấn đề nhằm bảo vệ quyền lợi của mình trong môi trường số.

Tình trạng sử dụng hình ảnh cá nhân trái phép

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc sử dụng hình ảnh cá nhân trái phép ngày càng trở nên phổ biến và phức tạp. Các mạng xã hội, diễn đàn trực tuyến và các nền tảng chia sẻ hình ảnh đã tạo ra môi trường thuận lợi cho hành vi xâm phạm quyền riêng tư của cá nhân. Những hình ảnh này có thể bị sử dụng mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu, dẫn đến nhiều hệ lụy như bị lợi dụng để quảng cáo, bôi nhọ hoặc tạo ra những hình ảnh sai lệch.

Tình trạng này không chỉ xảy ra ở những người nổi tiếng hay công chúng mà còn với những cá nhân bình thường. Hình ảnh cá nhân có thể bị chụp lén, sao chép hoặc đăng tải mà không thông qua sự cho phép. Đặc biệt, với sự phát triển của công nghệ chỉnh sửa ảnh và phần mềm xử lý hình ảnh, việc tạo ra những hình ảnh giả mạo hoặc xuyên tạc càng trở nên dễ dàng hơn, gây khó khăn cho việc nhận diện và bảo vệ quyền lợi của chủ sở hữu.

Ngoài ra, việc sử dụng hình ảnh cá nhân còn có thể dẫn đến các vi phạm về quyền sở hữu trí tuệ và xâm phạm đến quyền lợi cá nhân của những người bị ảnh hưởng. Điều này tạo ra nhu cầu cấp thiết phải có các quy định pháp lý chặt chẽ hơn để bảo vệ quyền lợi của công dân trong môi trường số.

Xem thêm: Hướng dẫn làm căn cước công dân cho trẻ dưới 14 tuổi

Các quy định pháp luật liên quan

Việc bảo vệ hình ảnh cá nhân và ngừng việc phát tán thông tin sai sự thật đã được quy định rõ ràng trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Các văn bản pháp lý này giúp đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cá nhân và ngăn chặn các hành vi xâm phạm.

Bộ Luật Dân Sự 2015

Bộ Luật Dân Sự quy định rõ quyền bảo vệ danh dự, nhân phẩm và quyền riêng tư của cá nhân. Điều này có nghĩa là mỗi cá nhân có quyền yêu cầu ngừng hành vi sử dụng hình ảnh của mình mà không có sự đồng ý. Cụ thể:

• Điều 32, 33, 34 của Bộ Luật Dân Sự bảo vệ quyền cá nhân, bao gồm quyền kiểm soát, bảo vệ hình ảnh và thông tin cá nhân của mỗi người.
• Nếu hình ảnh cá nhân bị sử dụng trái phép, chủ sở hữu có quyền yêu cầu ngừng hành vi đó và yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi xâm phạm.

Luật An Ninh Mạng 2018

Luật An Ninh Mạng quy định các hành vi sử dụng công nghệ thông tin nhằm xâm phạm quyền lợi hợp pháp của cá nhân, bao gồm việc phát tán thông tin sai sự thật:

• Điều 8 của Luật An Ninh Mạng cấm các hành vi lợi dụng không gian mạng để xâm phạm quyền lợi của cá nhân, tổ chức, nhà nước, bao gồm việc phát tán thông tin sai sự thật gây hoang mang dư luận hoặc tổn hại đến uy tín cá nhân, tổ chức.
• Các hành vi đưa thông tin sai sự thật hoặc xuyên tạc nhằm mục đích bôi nhọ hoặc xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự.

Bộ Luật Hình Sự 2015 (Sửa đổi, bổ sung 2017)

Bộ Luật Hình Sự quy định về các tội danh liên quan đến việc phát tán thông tin sai sự thật, đặc biệt là các hành vi vu khống và gây rối trật tự công cộng thông qua mạng xã hội hoặc các phương tiện thông tin khác:

• Điều 156 quy định về tội vu khống. Theo đó, nếu hành vi phát tán thông tin sai sự thật gây thiệt hại đến danh dự, nhân phẩm của cá nhân hoặc tổ chức, người thực hiện hành vi này có thể bị xử lý hình sự.
• Điều 288 quy định về tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để lừa đảo, phát tán thông tin sai sự thật, hoặc làm sai lệch thông tin của người khác.

Nghị định số 15/2020/NĐ-CP về Quản lý, Cung cấp, Sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng

Nghị định này hướng dẫn các quy định chi tiết về việc sử dụng thông tin trên mạng, bao gồm việc kiểm soát và xử lý thông tin sai sự thật:

• Các tổ chức cung cấp dịch vụ internet, nền tảng mạng xã hội có trách nhiệm ngừng cung cấp thông tin sai sự thật khi có yêu cầu của cơ quan chức năng và phải xử lý vi phạm theo quy định pháp luật.

Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 (Sửa đổi, bổ sung 2020)

Ngoài các hình thức xử lý hình sự, hành vi phát tán thông tin sai sự thật còn có thể bị xử lý hành chính:

• Điều 5 và Điều 10 của Luật Xử Lý Vi Phạm Hành Chính quy định các hình thức xử lý đối với những hành vi xâm phạm quyền lợi của cá nhân, bao gồm các hành vi phát tán thông tin sai sự thật hoặc sử dụng hình ảnh cá nhân trái phép.

Nghị quyết 41/NQ-CP 2017 về chống tin giả trên mạng

Nghị quyết này nhấn mạnh việc các cơ quan chức năng cần phối hợp để ngăn chặn và xử lý kịp thời hành vi phát tán tin giả, đặc biệt là các thông tin sai sự thật trên mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến.

Tìm hiểu thêm: Chê người khác lùn phạt bao nhiêu tiền?

Quyền của cá nhân đối với hình ảnh

Hình cảnh cá nhân là một quyền nhân thân được pháp luật quy định và bảo vệ. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý. Bên cạnh đó, việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác. 

Tuy nhiên, việc sử dụng hình ảnh có thể không cần phải có sự đồng ý của người có hình ảnh trong các trường hợp sau đây:

• Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng;
• Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

Chế tài xử phạt đối với việc sử dụng hình ảnh cá nhân và đưa thông tin sai sự thật

Việc sử dụng hình ảnh cá nhân của người khác mà không có sự đồng ý và đưa thông tin sai sự thật là hành vi vi phạm pháp luật và có thể dẫn đến nhiều chế tài xử phạt như xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm. Xử phạt hành chính: 

• Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;
• Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin bí mật đời tư cá nhân mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Truy cứu trách nhiệm hình sự:

• Trường hợp sử dụng hình ảnh người khác trái phép để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản thì có thể bị truy cứu về “tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự với mức phạt tù cao nhất là chung thân.
• Trường hợp sử dụng hình ảnh người khác trái phép nhằm mục đích xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín thì có thể bị truy cứu về “tội làm nhục người khác” quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự với khung hình phạt cao nhất là 5 năm tù giam hoặc “tội vu khống” tại Điều 156 Bộ luật Hình sự với mức phạt cao nhất đến 7 năm tù.

Biện pháp xử lý khi bị sử dụng hình ảnh cá nhân và đưa thông tin sai sự thật

Biện pháp hành chính: Gửi đơn tố cáo theo quy định đến các cơ quan chức năng như Sở Thông tin và Truyền thông, Công an Quận và các cơ quan có thẩm quyền khác liên quan (nếu có) yêu cầu xử lý hành chính đối với đối tượng vi phạm

Biện pháp dân sự: Thực hiện thủ tục khởi kiện đến cơ quan Tòa án có thẩm quyền và yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.

Biện pháp hình sự: Trong trường hợp nhận thấy quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân bị ảnh hưởng nghiêm trọng và hành vi vi phạm quy định tại Bộ luật hình sự thì cá nhân gửi đơn tố cáo đến cơ quan điều tra, yêu cầu khởi tố vụ án hình sự.

Trên đây là những chia sẻ của Luật Trí Minh về “xử lý việc sử dụng hình ảnh cá nhân và đưa thông tin sai sự thật“. Bằng cách nắm rõ quyền lợi của mình và thực hiện đúng quy trình xử lý, bạn có thể bảo vệ bản thân khỏi những hành vi xâm phạm quyền riêng tư hoặc thông tin sai lệch. Trong trường hợp cần trao đổi chi tiết hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ tại Luật Trí Minh, vui lòng liên hệ qua Email: contact@luattriminh.vn hoặc số Hotline: 024 3766 9599 (Hà Nội) và 028 3933 3323 (TP.HCM) để được hỗ trợ kịp thời.