Giấy chứng nhận HACCP: Điều kiện và quy trình đánh giá

Khi nhắc đến tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, Giấy chứng nhận HACCP luôn được xem hệ thống quản lý quan trọng hàng đầu. Đây không chỉ là yêu cầu pháp lý ở nhiều thị trường xuất khẩu mà còn là công cụ giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro, nâng cao chất lượng sản phẩm và củng cố niềm tin của khách hàng. Luật Trí Minh nhận thấy rằng việc hiểu rõ về HACCP và thủ tục chứng nhận sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn, tiết kiệm thời gian, chi phí cũng như dễ dàng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

1. Giấy chứng nhận HACCP là gì?

Giấy chứng nhận HACCP được cấp cho các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm khi đã xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện theo nguyên tắc HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points). Hệ thống này ra đời từ thập niên 1960 với mục đích bảo đảm nguồn thực phẩm an toàn, giàu dinh dưỡng cho các chuyến thám hiểm vũ trụ. Đến năm 1973, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã yêu cầu áp dụng HACCP trong hoạt động sản xuất, chế biến thực phẩm, và đến năm 1994, Liên minh HACCP Quốc tế chính thức được thành lập nhằm hỗ trợ các ngành công nghiệp thực phẩm, đặc biệt là chế biến thịt và gia cầm. Từ đó, HACCP nhanh chóng trở thành hệ thống quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm được công nhận trên toàn thế giới.

Tại Việt Nam, HACCP được triển khai từ những năm 1990 trong ngành chế biến thủy sản và hiện đã mở rộng sang hầu hết các lĩnh vực sản xuất, chế biến thực phẩm khác. Các doanh nghiệp thường áp dụng và xin chứng nhận theo tiêu chuẩn TCVN 5603:2008 hoặc HACCP Code 2003 (Australia).

Một hệ thống HACCP chuẩn tại Việt Nam thường được cấu trúc gồm 10 nội dung cơ bản:

• Mục tiêu
• Phạm vi áp dụng và định nghĩa
• Khâu ban đầu
• Cơ sở: thiết kế và phương tiện
• Kiểm soát hoạt động
• Cơ sở: bảo dưỡng và vệ sinh
• Cơ sở: vệ sinh cá nhân
• Vận chuyển
• Thông tin về sản phẩm và sự hiểu biết của người tiêu dùng
• Đào tạo

2. Tại sao doanh nghiệp cần có Giấy chứng nhận HACCP?

Việc sở hữu Giấy chứng nhận HACCP mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho doanh nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm:

• Giúp doanh nghiệp nhận diện, kiểm soát và phòng ngừa rủi ro trong toàn bộ quá trình sản xuất, chế biến và kinh doanh.
• Tạo dựng niềm tin với khách hàng, đối tác và nhà phân phối trong nước lẫn quốc tế.
• Đáp ứng yêu cầu pháp lý và thị trường xuất khẩu
• Góp phần chuẩn hóa hệ thống, giảm thiểu sai sót, tiết kiệm chi phí và tăng hiệu quả hoạt động.

3. Điều kiện cấp Giấy chứng nhận HACCP

Để được cấp Giấy chứng nhận HACCP, doanh nghiệp không chỉ cần xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phù hợp mà còn phải chứng minh khả năng vận hành, duy trì và cải tiến liên tục. Các điều kiện cơ bản bao gồm:

3.1. Điều kiện 1: Xây dựng và áp dụng hệ thống HACCP

Mỗi doanh nghiệp cần thiết lập một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm riêng, phù hợp với đặc thù ngành nghề, quy trình sản xuất và quy mô kinh doanh. Để đạt hiệu quả, doanh nghiệp phải:

• Có sự cam kết rõ ràng từ ban lãnh đạo.
• Thực hiện đánh giá và lập kế hoạch HACCP chi tiết, cụ thể.
• Thiết lập hệ thống quản lý dựa trên điều kiện kinh doanh thực tế.
• Tuân thủ đầy đủ 7 nguyên tắc HACCP, gồm: phân tích mối nguy, xác định điểm kiểm soát tới hạn, thiết lập giới hạn, xây dựng quy trình giám sát, quy định hành động khắc phục, thiết lập thủ tục xác minh và duy trì hồ sơ lưu trữ.
• Đề xuất các biện pháp cải tiến nhằm khắc phục điểm yếu và nâng cao hiệu quả hệ thống.

3. 2. Điều kiện 2: Đăng ký chứng nhận

Sau khi triển khai hệ thống HACCP, doanh nghiệp phải đăng ký đánh giá chứng nhận tại tổ chức chứng nhận được công nhận. Nếu đáp ứng đầy đủ yêu cầu, doanh nghiệp sẽ được cấp giấy chứng nhận; trong trường hợp còn thiếu sót, sẽ có thời gian để khắc phục.

3.3. Điều kiện 3: Duy trì hiệu lực chứng nhận

Chứng nhận HACCP không chỉ dừng lại ở việc được cấp, mà doanh nghiệp cần thường xuyên duy trì và cải tiến hệ thống. Điều này giúp bảo đảm chứng chỉ luôn có giá trị, đồng thời hỗ trợ quá trình kiểm soát mối nguy và nâng cao an toàn sản phẩm trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

4. Đối tượng áp dụng HACCP

Giấy chứng nhận HACCP chủ yếu được áp dụng cho các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm. Cụ thể gồm:

• Doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm, thủy sản, thức ăn chăn nuôi và các sản phẩm liên quan.
• Cơ sở chế biến thực phẩm, nhà máy trong khu công nghiệp, khu chế xuất.
• Đơn vị kinh doanh dịch vụ ăn uống như nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể.
• Các doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp thực phẩm mong muốn khẳng định chất lượng, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm.

5. Quy trình đánh giá chứng nhận HACCP

Để được cấp Giấy chứng nhận HACCP, doanh nghiệp cần trải qua một quy trình đánh giá chặt chẽ nhằm đảm bảo hệ thống quản lý an toàn thực phẩm được xây dựng và vận hành đúng chuẩn. Quy trình này thường gồm các bước sau:

– Bước 1: Xác định phạm vi và xây dựng hệ thống HACCP

Doanh nghiệp cần xác định phạm vi chứng nhận, đồng thời tiến hành tư vấn, thiết lập hệ thống HACCP phù hợp với hoạt động sản xuất kinh doanh.

– Bước 2: Chuẩn bị và tiến hành đánh giá

Doanh nghiệp chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo yêu cầu. Trước tiên sẽ có đánh giá sơ bộ để xem xét mức độ đáp ứng tiêu chuẩn, sau đó là đánh giá chính thức tại cơ sở. Sau quá trình này, hồ sơ sẽ được thẩm xét, đồng thời doanh nghiệp sẽ nhận hướng dẫn khắc phục nếu còn điểm chưa phù hợp.

– Bước 3: Quyết định cấp chứng nhận

Khi đáp ứng yêu cầu, doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy chứng nhận HACCP với thời hạn hiệu lực là 03 năm. Trong thời gian này, cơ quan chứng nhận sẽ thực hiện giám sát hàng năm.

– Bước 4: Đánh giá giám sát định kỳ và tái chứng nhận

Trong chu kỳ 03 năm, doanh nghiệp sẽ được đánh giá giám sát tối thiểu 02 lần, với khoảng cách không quá 12 tháng giữa các lần. Hết thời hạn, doanh nghiệp phải tiến hành đánh giá tái chứng nhận, quy trình thực hiện tương tự như lần đầu. Sau đó, chứng chỉ mới sẽ được cấp lại và tiếp tục có hiệu lực trong 03 năm.

6. Giấy chứng nhận HACCP hiển thị những thông tin gì?

Một giấy chứng nhận HACCP hợp pháp thường thể hiện đầy đủ các thông tin cơ bản sau:

• Thông tin doanh nghiệp được cấp chứng nhận: tên công ty, địa chỉ, mã số thuế.
• Logo của tổ chức chứng nhận.
• Tên hệ thống quản lý được chứng nhận và tên tiêu chuẩn áp dụng (HACCP).
• Địa chỉ cơ sở sản xuất hoặc kinh doanh được chứng nhận.
• Phạm vi chứng nhận (ngành nghề, lĩnh vực hoạt động).
• Mã số chứng nhận.
• Ngày cấp – ngày hết hạn của chứng chỉ.
• Dấu chứng nhận, chữ ký và họ tên đại diện tổ chức cấp chứng chỉ.
• Thông tin về tổ chức chứng nhận: tên, địa chỉ, số điện thoại, website.
• Các thông tin bổ sung khác (nếu có).

7. Dịch vụ tư vấn giấy chứng nhận HACCP tại Luật Trí Minh

Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý và chứng nhận tiêu chuẩn, Luật Trí Minh cung cấp dịch vụ tư vấn giấy chứng nhận HACCP chuyên nghiệp, giúp doanh nghiệp dễ dàng đạt được chứng chỉ an toàn thực phẩm theo đúng quy định.

Khi lựa chọn dịch vụ tại Luật Trí Minh, doanh nghiệp sẽ được:

• Tư vấn chi tiết về điều kiện xin cấp chứng nhận HACCP và lộ trình triển khai hiệu quả.
• Hỗ trợ xây dựng, hoàn thiện hồ sơ, tài liệu phục vụ quá trình đánh giá chứng nhận.
• Đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình đánh giá, khắc phục điểm không phù hợp và duy trì hệ thống HACCP ổn định.
• Hỗ trợ thêm các chứng nhận liên quan như ISO 9001:2015, ISO 14001, ISO 22000, chứng nhận hợp quy, chứng nhận tiêu chuẩn Việt Nam, cũng như dịch vụ công bố thực phẩm và tư vấn pháp lý khác.

8. Một số câu hỏi thường gặp

8.1. Chứng chỉ HACCP có thay thế được Giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm không?

Theo quy định tại Điểm k, Khoản 1, Điều 12 Nghị định 15/2018/NĐ-CP, cơ sở đã được cấp Giấy chứng nhận HACCP thì không phải thực hiện thủ tục xin Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Như vậy, chứng chỉ HACCP hoàn toàn có giá trị thay thế giấy phép này.

8.2. Giấy chứng nhận HACCP do cơ quan nào cấp?

Chứng chỉ HACCP được cấp bởi các tổ chức chứng nhận được chỉ định của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng – Bộ Khoa học và Công nghệ, đồng thời phải là cơ quan độc lập với đơn vị tư vấn áp dụng HACCP. Hiện nay tại Việt Nam có nhiều tổ chức trong và ngoài nước được phép cấp chứng chỉ, doanh nghiệp có thể lựa chọn phù hợp.

Lưu ý: Để tránh gặp khó khăn, doanh nghiệp nên tham khảo ý kiến từ đơn vị tư vấn HACCP để chọn tổ chức chứng nhận phù hợp với nhân sự, chi phí và năng lực.

8.3. Thời gian cấp chứng nhận HACCP là bao lâu?

Thông thường, quy trình cấp chứng chỉ HACCP kéo dài khoảng 60 – 90 ngày, tùy thuộc vào mức độ hoàn thiện hồ sơ và sự đáp ứng của doanh nghiệp.

Trên đây là những thông tin quan trọng về giấy chứng nhận HACCP và quy trình doanh nghiệp cần nắm rõ khi muốn áp dụng hệ thống. Trong trường hợp cần trao đổi chi tiết hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ tại Luật Trí Minh, vui lòng liên hệ qua Email: contact@luattriminh.vn hoặc số Hotline: 024 3766 9599 (Hà Nội) và 028 3933 3323 (TP.HCM) để được đội ngũ luật sư hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả.